Rząd pod wodzą Donalda Tuska, premiera przyjął w dniu 2 września 2025 r. projekt nowelizacji, który pozwoli 17‑letnim na zdobycie prawo jazdy kat. B od 17 lat. Decyzja zapadła podczas posiedzenia Rady MinistrówWarszawy, a jej celem jest podniesienie bezpieczeństwa na drogach.
Tło prawne i dotychczasowe regulacje
Obecnie, od 1997 r., ustawa Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1719 ze zm.) wymaga, by kierowca kategorii B miał co najmniej 18 lat. Młodzież może przystąpić do egzaminu najwcześniej miesiąc przed urodzinami, ale dokument wydawany jest dopiero po pełnoletności. System ten, choć stabilny, nie uwzględnia rosnącej dojrzałości i potrzeb 17‑latków, którzy już posiadają prawo jazdy ciężarówek w innych krajach UE.
Projekt nowelizacji, opracowany przez Ministerstwo Infrastruktury pod kierownictwem Krzysztofa Tchórzewskiego, ministra infrastruktury, ma wprowadzić elastyczniejsze ramy, ale nie bez dodatkowych warunków.
Nowe zasady dla 17‑letnich kierowców
W projekcie przewidziano, że osoba w wieku 17 lat może ubiegać się o prawo jazdy jedynie po uzyskaniu pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego. Dodatkowo, w pierwszym roku prowadzenia pojazdu będzie obowiązywał wydłużony okres próbny: od momentu uzyskania dokumentu aż do ukończenia 18 lat, a po tym – standardowy, dwuletni okres próbny.
W praktyce oznacza to trzy lata nadzoru, w trakcie których młody kierowca nie może spożywać alkoholu ani przyjmować substancji działających podobnie, a także nie może przekraczać określonych limitów prędkości – 50 km/h w miastach, 80 km/h poza obszarem zabudowanym i 100 km/h na autostradach.
Warunki i ograniczenia – co musi spełnić młody kierowca
Jednym z najważniejszych wymogów jest obecność doświadczonego kierowcy podczas jazdy. Zgodnie z wytycznymi, „doświadczony kierowca” musi mieć co najmniej 25 lat, posiadać prawo jazdy kat. B od minimum pięciu lat i nie mieć zakazu prowadzenia pojazdów. Ten drugi kierowca musi siedzieć na przednim siedzeniu i pełnić rolę opiekuna podczas pierwszych pół roku samodzielnej jazdy 17‑latka.
Co ciekawe, nowelizacja zabrania 17‑latkom wykonywania niektórych zadań, takich jak przewóz osób taksówką lub w ramach przewozu okazjonalnego. Ograniczenia te mają zminimalizować ryzyko wypadków oraz zapewnić, że młodzi kierowcy nie będą wykorzystywani do komercyjnych usług transportowych.
Reakcje środowisk i opinie ekspertów
Polski Związek Motorowy (PZM) i Polskie Towarzystwo Ubezpieczeń Komunikacyjnych (PTUK) zostały zaproszone do konsultacji. Przedstawiciele PZM podkreślają, że podobne rozwiązania funkcjonują już w Wielkiej Brytanii, na Węgrzech i w Niemczech, gdzie młodzi kierowcy pod opieką dorosłych osiągają lepsze wyniki w testach bezpieczeństwa.
„Wprowadzenie 17‑letnich z opiekunem to krok w dobrą stronę, ale kluczowe będzie egzekwowanie limitów prędkości i trzymanie się okresu próbnego” – mówi dr Anna Kowalczyk, ekspert ds. bezpieczeństwa ruchu drogowego z Uniwersytetu Warszawskiego. Według niej, statystyki z krajów, które już przyjęły takie przepisy, wskazują spadek liczby wypadków wśród młodzieży o około 12%.
Jednak nie wszyscy są zachwyceni. Niektóre organizacje rodzicielskie ostrzegają przed presją ze strony rówieśników i podnoszą kwestię kosztów dodatkowych ubezpieczeń. W debacie publicznej pojawia się też pytanie, czy 17‑latka naprawdę potrzebują samodzielnego prawa jazdy, gdy wciąż są uczniami szkół średnich.
Perspektywy i kolejny etap legislacji
Projekt trafił już do Sejmu, gdzie ma przejść przez dwa odczyty i ewentualne poprawki. Po przyjęciu w obu izbach, zostanie przekazany prezydentowi Andrzejowi Dudzie, prezydentowi RP. Jeśli podpisze ustawę, zostanie ona ogłoszona w Dzienniku Ustaw i wejdzie w życie najprawdopodobniej 1 stycznia 2026 r.; niektórzy eksperci przewidują jednak wcześniejsze uruchomienie, np. we wrześniu 2025 r., jeżeli odbędą się intensywne konsultacje i brak będzie dużych sprzeciwów.
Warto dodać, że rząd podkreśla, iż nowy system ma przede wszystkim zwiększyć bezpieczeństwo drogowe. Zmiany mają też dać młodzieży szansę na wcześniejsze zdobycie doświadczenia za kierownicą, co może przełożyć się na większą odpowiedzialność za własne zachowanie na drodze.
Kluczowe informacje
- Projekt przyjęty 2 września 2025 r. na posiedzeniu Rady Ministrów w Warszawie.
- Prawo jazdy kat. B możliwe od 17 lat przy zgodzie rodziców.
- Trzyletni okres próbny z surowymi limitami prędkości.
- Obowiązkowa obecność doświadczonego kierowcy (min. 25 lat, 5 lat stażu).
- Nowelizacja wzorowana na praktykach w Wielkiej Brytanii, Niemczech i na Węgrzech.
Frequently Asked Questions
Kiedy dokładnie nowe przepisy wejdą w życie?
Zgodnie z najnowszymi prognozami Ministerstwa Infrastruktury, ustawa ma obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku, choć niektórzy politycy proponują przyspieszenie terminu do września 2025 roku, jeśli Sejm i Senat przyjmą projekt bez większych poprawek.
Jakie warunki musi spełnić rodzic, by wyrazić zgodę?
Rodzic lub opiekun prawny musi złożyć pisemną zgodę w urzędzie komunikacji, w której potwierdza, że młody kierowca został poinformowany o obowiązujących ograniczeniach i przyjmuje odpowiedzialność za ewentualne naruszenia.
Czy 17‑latka można wypisać na egzamin praktyczny?
Tak, młodzież może przystąpić do egzaminu praktycznego najwcześniej miesiąc przed ukończeniem 18 lat, pod warunkiem, że posiada zgodę rodziców i spełnia wymogi szkoleniowe określone w nowelizacji.
Jakie ograniczenia prędkości będą obowiązywać?
Młody kierowca do 18 roku życia nie może przekroczyć 50 km/h w terenie zabudowanym, 80 km/h poza nim oraz 100 km/h na autostradach i drogach ekspresowych dwujezdniowych. Po ukończeniu 18 lat obowiązują standardowe limity.
Jakie są wymagania wobec doświadczonego kierowcy towarzyszącego?
Opiekun musi mieć co najmniej 25 lat, posiadać prawo jazdy kat. B od minimum pięciu lat oraz nie mieć zakazu prowadzenia pojazdów. Jego zadaniem jest monitorowanie i korygowanie zachowań młodego kierowcy.
